ارزیابی آلودگی نیتراتی خاک بر اثر میزان آب آبیاری و کود نیتروژن

آب و نیتروژن دو عامل مهم محدودکننده‌ی رشد و عملکرد محصولات کشاورزی می‌باشند. گرچه نیتروژن از عناصر غذایی ضروری گیاهان به شمار می‌رود، ولی پیامد استفاده‌‌‌ی بی‌رویه از کودهای دارای ترکیبات نیتروژنی، به‌منظور تولید بیشتر فراورده‌های کشاورزی، در دهه‌های اخیر، باعث آلودگی محیط زیست شده است. این پژوهش به‌منظور بررسی تأثیر تیمارهای آبیاری(40،60،80، 100 و120درصد نیاز آبی) و مقادیر مختلف نیتروژن(60،120 و180کیلوگرم در هکتار) و برهمکنش آنها بر تجمع نیترات در خاک ناحیه‌ی ریشه‌گاه در کشت گوجه‌فرنگی، صورت گرفت. پژوهش در مزرعه‌ی تحقیقاتی گروه آبیاری و آبادانی دانشکده‌ی کشاورزی دانشگاه تهران(منطقه‌ی نیمه خشک واقع در کرج) در یک خاک دارای بافت متوسط رسی و در قالب طرح کرت‌های خردشده با سه تکرار(تیمارهای آبیاری به عنوان کرت‌های اصلی و مقادیر کود نیتروژنه به‌عنوان کرت‌های فرعی) انجام شد. نتایج تجزیه‌ی آماری نشان داد که اندازه‌ی آب آبیاری و مقادیر مختلف نیتروژن و همچنین اثر متقابل آنها بر تجمع نیترات در خاک در سطح یک درصد معنی‌دار بوده است. بیشترین تجمع نیترات در خاک در تیمار 40% نیاز آبی با 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کمترین آن در تیمار 120% نیاز آبی(آبیاری کامل) با 60 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. در شرایط آب و هوایی محل آزمایش و رقم گوجه‌فرنگی مورد بررسی(ارلی اوربانا)، می‌توان کاربرد 100% نیاز آبی با 120کیلوگرم نیتروژن در هکتار را جهت تولید حداکثر عملکرد و بهینه‌ساختن تجمع نیترات در خاک توصیه کرد. دیگر آن‌که در صورت نیاز به اعمال کم آبیاری، بایستی کود نیتروژنه‌ی کمتری را به کار برد